De Wegwijzer Voorkeursformaten helpt instellingen eigen beleid op te stellen over bestandsformaten op basis van eigen ervaringen en kennis en op basis van ervaringen en kennis van andere instellingen. Zodoende ontstaat een wijdverspreid kennisniveau over bestandsformaten in Nederland waarin we willen bevorderen dat instellingen elkaar helpen en bevragen. Hiermee wordt de Wegwijzer een open omgeving.
De tool beoogt zoveel mogelijk bestaande informatie te hergebruiken en te bundelen. Als bron voor bestandsinformatie worden onder andere PRONOM en Wikidata gebruikt. Er wordt een aantal eigenschappen getoond, zoals: is dit formaat een (open) standaard of open specificatie, is het formaat wijdverspreid, zijn er meerdere applicaties die het bestandsformaat ondersteunen en zijn er ontwikkelaars of leveranciers die het bestandsformaat ondersteunen met hun applicaties. Daarnaast wordt ook aangegeven welke instellingen van het netwerk een voorkeursformaat hanteren, onder welke restricties en eventueel in combinatie met welke gebruiksformaten.
De Wegwijzer gaat bestaan uit drie delen: een Stappenplan, een Register en Instellingspagina.
Op basis van het theoretische model is een Stappenplan opgezet. Het Stappenplan gaat uit van enerzijds de Houdbaarheid van bestandsformaten en anderzijds het specifieke Belang dat een instelling heeft. Het Stappenplan is interactief, en na het doorlopen van het Stappenplan leidt dit tot een weging. De instelling kiest vervolgens zelf welk formaat de instelling opneemt in het beleid als voorkeursformaat.
Het Register maakt gebruik van internationale bronnen (PRONOM, Wikidata, Library of Congress, National Archives and Records Administration). Er is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande registers en bronnen (data – in). Het Register is daarnaast zodanig opgezet dat het mogelijk is om de informatie uit het Register machine leesbaar te delen via API volgens semantische infrastructuur; denk bv. aan koppeling op termijn met het NDE Termennetwerk (data – uit). Kortom, de Wegwijzer bevat een zo Nederlandstalig mogelijk Register, op basis van internationale bronnen die machine leesbaar herbruikbaar is.
De Instellingspagina verbindt Stappenplan, Register en Instellingspagina: de community-aanpak zit hierin dat instelling de eigen keuze voor een bepaald bestandsformaat kenbaar kan maken door bij betreffende formaat ‘aan te hangen’ in het Register. Op de eigen Instellingspagina komt een overzicht van de bestanden die een instelling als 'voorkeur' heeft gekozen. Ook eigen kennisniveau en onderzoek kan de instelling op deze pagina toevoegen aan de Wegwijzer.
De Expertisegroep Voorkeursformaten is een overleg van deskundigen op het gebied van voorkeursformaten dat als doel heeft de samenwerking en deskundigheid te bevorderen. De expertisegroep heeft tevens een rol in het inhoudelijk beheer van Wegwijzer Voorkeursformaten.